Michał Michalak, Szkocja oczami Michała Michalaka. Menhiry, zamki, pałace, góry, przyroda, sierpień-październik 2019 r.
„Szkocja oczami Michała Michalaka” to kolejne w liwskim muzeum spotkanie z fascynującą Szkocją, jej kulturą, przyrodą, architekturą i dniem codziennym. Pięćdziesiąt efektownych fotogramów (z których kilkanaście prezentujemy w niniejszym katalogu) przedstawia zamki, kościoły, megality, góry, klify i wrzosowiska. Towarzyszą im zwięzłe, interesujące opisy. Autor – historyk, fotograf i podróżnik, mieszka w Szkocji; od lat przemierza wszerz i wzdłuż ojczyznę Waltera Scotta. Barwne opowieści Michała Michalaka pamiętają uczestnicy pierwszego spotkania w Liwie w 2017 r. Tegoroczny, równie ciekawy wernisaż odbył się w zamkowej galerii „Podziemie”, w sobotę 24 VIII 2019 r., zaś prelekcja autorska na Sali Rycerskiej tego samego dnia o godzinie 18.30.
-
- Ring of Brodgar jest jednym z najwspanialszych i przy tym najbardziej intrygujących neolitycznych zabytków w Szkocji. Znajduje się on na tzw. Mainland, będącą główną wyspą archipelagu orkadzkiego. W 1999 r., wraz z pobliskim grobowcem komorowym Maes Howe, kolejnym kamiennym kręgiem Standing Stones of Stenness oraz reliktami neolitycznej wioski Skara Brae, został on wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
-
- Definicja szkockiego crannogu obejmuje dwa typy prehistorycznych budowli mieszkalno-obronnych. Pierwsze z nich były częściowo lub całkowicie sztucznymi, najczęściej kamiennymi wyspami lokowanymi na jeziorach, rzekach lub na rzecznych estuariach. Konstrukcja drugiego typu szkockich crannogów, spotykanych chociażby wokół jeziora Tay czy w regionach Argyll oraz Dumfries & Galloway, opierała się już na drewnie jako dominującym budulcu. Najczęściej były to więc okrągłe w planie i przykryte stożkowatym daszkiem domostwa, które lokowano ponad taflą wody za pomocą licznych, wbitych w dno pali.
-
- Będące wspaniałym przykładem artystycznego zmysłu Piktów rzeźbione kamienie w głównej mierze zostały wykonane na przełomie wieków VI i IX w. Wiele z nich poprzedza więc czas chrystianizacji kraju przypadający na ok. 563 r. Znakomita część tych niezwykłych monumentów została odkryta we wschodniej części Szkocji oraz ponad linią rzek Clyde i Forth. Nieliczne egzemplarze znajdywane były jednak także na wyspie Skye, Orkadach czy nawet na odległych Szetlandach. Do dzisiejszych czasów przetrwało ok. 350 tego typu obiektów.
-
- Cysterskie opactwo w Melrose pod wezwaniem Błogosławionej Dziewicy Marii zostało ufundowane przez króla Dawida I w 1136 r. Jest ono również jednym z czterech słynnych opactw szkockiego regionu Borders. Pozostałe znajdują się w Kelso, Jedburgh oraz Dryburgh. Ulokowane zostało ono na planie krzyża świętego Jana. Obecna wysokość jego głównej, niestety częściowo już zburzonej wieży wynosi 26 m.
-
- Opactwo Arbroath zostało ufundowane, dla grupy benedyktyńskich mnichów wywodzących się z opactwa Kelso, położonego w pobliżu granicy z Anglią, przez króla Williama I Lwa. Jego budowa rozpoczęła się w 1178 r. i potrwała przez kolejnych sześćdziesiąt lat. Świątynia ta została zawierzona świętemu Tomaszowi Becketowi, którego król William poznał podczas swojego pobytu w Anglii.
-
- Castle Coeffin, mocno już zrujnowany, lecz wciąż malowniczo się prezentujący zamek, ulokowany został w zachodniej części wyspy Lismore, nad największym ze szkockich fiordów - Loch Linnhe. Chociaż datę jego powstania określa się na XIII w., to nie jest wykluczone, że zawiera on w sobie także nikłe pozostałości jeszcze starszej, wikińskiej warowni. Według miejscowej legendy budowniczym pierwszego zamku Coeffin był duński książę o imieniu Caifen. Dopiero na bazie jego warowni, już we wspomnianym XIII w., znacznie większy zamek wybudowali przedstawiciele możnego wówczas rodu MacDougallów z Lorne.
-
- Datę powstania mieszkalno-obronnej wieży Preston określa się na drugą połowę XV w. Jej budowniczymi byli członkowie rodu Hamiltonów z Rossavon i Fingalton. Ulokowana została ona na planie litery „L” i początkowo mieściła cztery kondygnacje. Wysokość tej wieży, do poziomu jej kamiennego parapetu, wynosi ok. 14 m. Wraz z dwupiętrową XVII-wieczną nadbudówką powiększa się ona jednak o kolejnych 6 m.
-
- Zamek Pitfichie został wybudowany na przełomie lat 1560-1570. Przyjmuje on postać wieży mieszkalno-obronnej ulokowanej na planie litery „L”. Jego główny, prostokątny w planie blok, mieści cztery kondygnacje. Dodatkowe pomieszczenia gospodarcze oraz rezydencjonalne znajdują się w okrągłej w planie wieży narożnej. Oryginalnie budynek ten otoczony był również murem obronnym. Niestety, do współczesnych czasów przetrwały tylko jego skromne relikty. Zrujnowany od 1936 r. zamek został w pełni odrestaurowany w 1978 r.
-
- Martello Tower, niezwykła, obronno-mieszkalna wieża wybudowana została w latach 1813-1814, czyli w schyłkowym okresie wojen napoleońskich. Działając w parze z bliźniaczą wieżą Crockness miała ona za zadanie ochronę głównie brytyjskich, ale też szwedzkich statków handlowych, przed atakami francuskich i amerykańskich okrętów kaperskich.
-
- Jedną z największych atrakcji Scone Palace, zwłaszcza dla licznie odwiedzających go dzieci, jest nawiązujący do rodowego herbu Mansfieldów, żywopłot-labirynt. Przyjmuje on kształt pięcioramiennej gwiazdy i obejmuje powierzchnię 160 m². Jego projektantem był Adrian Fisher. Żywopłot zasadzony został w 1991 r., zaś udostępniony zwiedzającym siedem lat później. Umieszczona w jego centrum figurka przedstawiająca grecką nimfę Aretuzę jest dziełem Davida Williama-Elisa.
-
- Perth jest jednym z najważniejszych, historycznych miast Szkocji. Do czasów szkockiej reformacji było ono jednak znane pod nazwą St John's Toun lub Saint Johnstoun. Wynikało to z faktu, że jego główny kościół poświęcony był osobie świętego Jana Chrzciciela. Powolny upadek tego jednego z najbogatszych niegdyś szkockich miast rozpoczął się w 1437 r., gdy w budynkach opactwa dominikańskiego zamordowany został król Jakub I Stewart. Od tej pory kolejny szkoccy władcy unikali raczej Perth, przekładając nad nie chociażby Stirling czy ostatecznie stołeczny Edynburg.
Muzeum Zbrojownia na Zamku w Liwie jest samorządową instytucją kultury której organizatorem jest Samorząd Województwa Mazowieckiego