Już od 60 lat dworek pełni funkcje siedziby Muzeum Zbrojowni na Zamku w Liwie.
Ekspozycja to, zgodnie z profilem muzeum, przede wszystkim broń – od czasów starożytnych, przez średniwiecze, XVII i XVIII w., czasy Napoleońskie i Rewolucję Przemysłową aż po bużliwe czasy I i II Wojny światowej. Kolekcję uzupełnia malarstwo batalistyczne i zabytkowe, stylowe mable.
W sali pierwszej eksponowane są hełmy używane w XV, XVI i XVII w., znaleziska archeologiczne odkryte przy zamku i w samym Liwie, włócznie, miecz oraz dwie hakownice.
W sali drugiej umieszczono broń białą i palną z XVI, XVII, XVIII i XIX w.: szable, pałasze, rapiery oraz pistolety i karabiny z zamkami skałkowymi i kapiszonowymi.
W sali trzeciej dominują eksponaty z epoki napoleońskiej (fragment panoramy „Berezyna”, portrety marszałków i generałów Napoleona I), oraz czasów walk o niepodległość (powstanie styczniowe oraz listopadowe). To również bogata kolekcja XIX broni planej.
Sala czwarta poświęcona jest głównie I oraz II wojnie światowej. Prezentowane są w niej karabiny, szable, duża kolekcja bagnetów oraz pistolety i karabiny maszynowe. Dodatkiem jest broń myśliwska z końca XIX i początku XX w.
Antresola
Na ekspozycji wita nas imponująca Renesansowa Zbroja Turniejowa z XIX wieku, która zachwyca swoim pięknem oraz precyzją wykonania. Warto zwrócić uwagę również na stół neobarokowy oraz krzesła w stylu biedermeier z XIX wieku, które są cennymi przykładami mebli z epoki.
Jednym z najcenniejszych dzieł sztuki prezentowanych na ekspozycji jest obraz z 1912 roku, namalowany przez malarza szkoły monachijskiej – Tadeusza Ajdukiewicza. Na obrazie przedstawione są konni myśliwi tureccy na polowaniu z chartami. Malowidło to zachwyca swoją finezją, pięknem kolorów i dbałością o każdy szczegół.
Portret generała Przesmyskiego z około 1879 roku to kolejne dzieło, które imponuje swoją precyzją i realizmem. Obraz ten przedstawia rosyjskiego oficera w pełnym orężu, co daje nam wyobrażenie o tamtych czasach i sposobie, w jaki przedstawiano ówczesnych dowódców.
Kolejnym interesującym eksponatem jest tajemniczy mężczyzna zwanym “Kartografem”, sportretowany w 1843 roku przez Rochelewskiego. Na obrazie tym widać mężczyznę trzymającego w ręku mapę, co nawiązuje do jego zawodu. To dzieło sztuki zachęca do zastanowienia się nad historią, a także nad tym, jak wiele wówczas znaczyła wiedza geograficzna.
Ostatnim eksponatem, który warto zobaczyć, jest portret Teresy Grabiankowej z 1819 roku, namalowany przez Józefa Pitschmanna. Teresa Grabiankowa była żoną słynnego iluminata i alchemika, Tadeusza Grabianki, fundatora dworu barokowego wystawionego w 1782 roku dla starostwa ziemi liwskiej. To portret pamiątkowy, który ukazuje sylwetkę jednej z ciekawszych postaci ówczesnej epoki.
I Sala
W pierwszej sali muzeum można podziwiać najstarszą broń, która znajduje się w kolekcji. Na ekspozycji można zobaczyć brązowe siekierki z XVI wieku p.n.e, włócznie z czasów rzymskich, a także hełmy średniowieczne oraz lufy muszkietów i sztucerów z XVI wieku. Wśród prezentowanych hełmów można zauważyć piętnastowieczną łebkę, przyłbicę o ruchomych osłonach twarzy z XVI wieku oraz szturmaki z ruchomymi osłonami policzków z XVI i XVII wieku. Oprócz tego na wystawie można zobaczyć moriony, czyli hełmy szwedzkie, a także unikalny miecz z XV wieku – symbol stanu rycerskiego.
I Sala muzeum to także broń palna – m. in. potężne hakownice z początku XVII wieku. Ta ciężka broń wałowa posiada haki u dołu lufy, które były zaczepiane o mury zamkowe lub burtę wozu taborowego, aby zamortyzować potężny odrzut przy strzale. W gablotach przy ścianie prezentowane są archeologiczne zabytki oraz zespół luf muszkietów i strzelb z XVII-XVIII wieku.
Na szczególną uwagę zasługuje kolekcja numizmatyczna, którą można zobaczyć na wystawie. Obejmuje ona denary rzymskie, znalezione wzdłuż pradawnego szlaku komunikacyjnego i na pobliskiej przeprawie przez Liwiec, a także tymfy, dukaty i orty z XVII/XVIII wieku, odnalezione na starym cmentarzysku i podczas budowy ulicy Nowowiejskiej w Liwie.
II Sala
II sala to broń europejska i wschodnia używana w czasach XVII do XIX w.
Kolekcja broni wschodniej to tak egzotyczne okazy, jak parang z Borneo, klewangi z Lombok, japoński miecz wakizashi, indyjski talwar, topór derwiszów tabar, nóż nepalski kukri, kindżał rosyjski i zdobiony złotem turecki jatagan. W II sali przechowywane są strzelby bałkańskie i janczarki tureckie. Na tle pięknego czapraka – dywdyku tureckiego ustawiono manekin w kolczudze z obojczykiem i nakarczkiem oraz misiurką. Uzbrojenie tego typu wprowadzono w XVII w. do formacji pancernych armii polskiej pod wpływem doświadczeń z walk prowadzonych z wojskami wschodnimi. Kolczuga jest dowodem benedyktyńskiej wręcz cierpliwości jej autora, ponieważ każde z kilkunastu tysięcy jej ogniwek skuto osobnym nitem. Pracochłonność wykonania misiurek i kolczug sprawiała, że osiągały one wysokie ceny, tym bardziej że w stepach Ukrainy były bardzie użyteczne niż ciężkie zachodnioeuropejskie kirysy. W tle za kolczugą tarcza indyjska sipar, stylowo zdobiona wyobrażeniami walczących zwierząt.
Broń europejska to m. in. pistolety oraz karabiny skałkowe i kapiszonowe z XVIII-XIX w. a wśród nich kilka francuskich karabinów z epoki napoleońskiej ze słynnym modelem M. 1777 na czele. Bardzo cenne są pałasze i szpada walońska– uzbrojenie oddziałów kawaleryjskich na Zachodzie Europy w XVII – XVIII w., oraz schiavony z piękną koszową osłoną dłoni, rodzaj ciężkiego pałasza najemników dalmatyńskich w służbie Wenecji w XVI wieku. Całość kolekcji zachodniej broni białej dopełnia gablota ze szpadami.
Osobną ekspozycją została wyróżniona ulubiona broń dawnych Polaków – szabla – reprezentowana przez „batorówkę”, luksusową karabelę, szablę szlachecką, kutą srebrem szaszkę kaukaską i kilka typów szabli kawaleryjskich z XVIII-XIX w. Obrazy w tej sali to m.in. portret konny hetmana Stefana Czarnieckiego, portret powstańca listopadowego kapitana Józefa Wilsona, „Atak na wyspę Alsen” wojsk Czarnieckiego, „Parada po bitwie pod Dobromierzem” W. Camphausena – wszystkie z XIX w.
III Sala
III sala to XIX broń biała i palna oraz miejsce poświęcone czasom napoleońskim i czasom Powstań – Styczniowego i Listopadowego.
Po wejściu do trzeciej sali po lewej stronie zobaczyć można portrety – Tadeusza Kościuszki, księcia Józefa Poniatowskiego i Jana Henryka Dąbrowskiego.
Muzeum szczyci się jednym z nielicznych ocalałych fragmentów słynnej panoramy „Berezyna” wykonanej przez Wojciecha Kossaka i Juliana Fałata w latach 1894-96. Z tematyką dramatycznego odwrotu Wielkiej Armii Napoleona z Rosji w 1912 r. zmierzył się także Jerzy Kossak w obrazie „Odwrót z Moskwy”.
Znaczące miejsce na wystawie zajmują bitwy powstańcze stoczone w okolicach Liwa: walki na Liwskich Mostach z 8 – 15 kwietnia 1831 r. oraz słynna bitwa pod Węgrowem stoczona 3 lutego 1863 r. czasie powstania styczniowego nazwana „Polskimi Termopilami”.W gablotach wyłożono m. in. broń i amunicję odnalezioną na pobojowiskach.
W sali III oglądać można broń białą z XVIII i XIX w.: szable i pałasze francuskie, rosyjskie, pruskie, austriackie i niemieckie, oraz kolekcję tasaków piechoty. Osobliwość stanowią dwa miecze masońskie z XIX w. używane podczas rytualnych ceremonii loży.
Muzeum posiada w swych zbiorach ciekawe konstrukcje pośrednie między bronią palną ładowaną odprzodowo a karabinami odtylcowymi, między innymi systemu Snider, Krnka, Tabatiere. Typowo odtylcowo – iglicowe są karabiny niemieckie produkcji firmy Dreyse. W tej samej sali są eksponowane również ich francuskie odpowiedniki systemu Chassepot, widoczne także jako broń żołnierzy na obrazie „Kapitulacja Metzu podczas wojny francusko-pruskiej w 1870 r.”, którą przedstawił w 1886 r. francuski malarz Emile Brisset.
W gablocie centralnej wyeksponowano efektowną broń sportową wykonywaną na prywatne zamówienie: ogromne sztucery tarczowe oraz strzelby członków bractwa kurkowego. Posiadają one dużą wartość artystyczną ze względu na piękne zdobienia, jak też historyczną jako dokumenty kulury i obyczajowości dziewiętnastowiecznego mieszczaństwa.
IV Sala
IV sala poświęcona jest broni używanej w czasach I i II wojnie światowej. To w tej sali zobaczyć można też bogaty zbiór bagnetów, używany od XIX do XXI w.
Wiek XX rozpoczął erę panowania broni maszynowej, której kulminacją na wielką skalę była II wojna światowa. Ekspozycja zawiera pistolety maszynowe: 2 modele legendarnych Stenów brytyjskich (Mk. II i Mk. III), włoską Berettę M38/42, niemiecki MP 40 (powszechnie i błędnie zwanym schmeisserem; pol.: szmajser), sowieckie PPSz-41 i PPS-43 (słynna pepesza). Uniwersalne karabiny maszynowe MG 34 stanowiły wyposażenie nie tylko oddziałów hitlerowskich. Jako zdobycz wojenna trafiały także w ręce polskiego ruchu oporu. Jeden z dwóch prezentowanych egzemplarzy używany był przez oddział ochraniający tajne lądowisko i miejsce zrzutów w leśnym rezerwacie Jata pod Łukowem. Został ukryty przez właścicieli po wojnie i przekazany przez nich do zbiorów muzealnych w 2005 r. Habet fata sua armis…
Muzeum liwskie słynie z bogatej kolekcji bagnetów, jednej z większych jakie znajdują się w zbiorach polskich. Najliczniejsze w tym gronie są modele z XIX wieku, w którym piechota była królową broni, a karabin z zakładanym na lufę bagnetem jej podstawowym orężem. Najdawniejsze okazy ze zbioru to powszechne w czasach napoleońskich bagnety tulejowe, zastąpione później przez długie bagnety typu jatagan łączące w sobie zalety bagnetu i tasaka. W końcu XIX w. pojawiły się bagnety zbliżone do noży szturmowych. Współczesne bagnety (np. do automatycznego karabinka AK 47), są krótkie, mają funkcje uniwersalne i mogą służyć zarówno do walki wręcz jak też jako nożyce do cięcia zasieków. W liczącej ponad 120 bagnetów kolekcji po kilkadziesiąt okazów liczą zespoły bagnetów niemieckich, rosyjskich i austriackich. Pozostałe to broń produkcji polskiej, hiszpańskiej, belgijskiej, czechosłowackiej, włoskiej, angielskiej czy japońskiej. Jeden z bagnetów niemieckich -model saperski M. 89/05 z piłą – zyskał literacką sławę dzięki opisowi Ericha M. Remarque’a zamieszczonemu w głośnej powieści „Na Zachodzie bez zmian”. Interesujące, bo nietypowe, są produkowane w trakcie I wojny światowej bagnety zastępcze (ersatz bajonette). Były one maksymalnie pozbawione wszelkich ozdób czy cech dekoracyjności ze względu na masowość i ekonomikę ich produkcji wynikającą z rosnących potrzeb armii podczas przeciągającego się ponad wszelkie wcześniejsze przewidywania konfliktu.
W gablocie z bronią krótką zaprezentowano typy tej broń: pistolety z zamkami skałkowymi, kapiszonowymi, pistolety samopowtarzalne (w tym ulubiona broń J. Piłsudskiego Browning M. 1900), rewolwery, i odznaczający się futurystycznym wyglądem pistolet maszynowy PM. 63 RAK konstrukcji Piotra Wilniewczyca, (współautora, wraz Janem Skrzypińskim. słynnego Visa).
W gablocie z bronią Polaków z okresu od początku pierwszej do końca drugiej wojny światowej oglądać można szable poczynając od oręża legionów Piłsudskiego (Legionów Polskich) szabli Wz. 1917, przez międzywojenne szable podoficerskie i oficerskie Wz. 21/22, szable żandarmerii, aż do ułańskiej szabli Wz. 34 zwanej „ludwikówką” od miejsca produkcji ich głowni – Huty Ludwików w Kielcach. Obok kordziki oficerskie i różne odmiany bagnetów zaprojektowanych do polskiej wersji karabinu Mauser i wytwarzanych w warszawskich, krakowskich i radomskich zakładach zbrojeniowych. Kurtka mundurowa tzw. battle dress blouse to dar pancerniaka kpt. St. Byszewskiego – żołnierza dowodzonego przez gen. Władysława Andersa II Korpusu Polskiego, uczestnika słynnej bitwy pod Monte Cassino. Pistolety: amerykański Browning – Colt M1911A1 i austriacki Steyr M.1912 używane były przez żołnierzy PSZ, partyzantów i powstańców warszawskich. Browning-Colt M1911 (kal. 45-11,43 mm) to jeden z najdłużej używanych pistoletów wojskowych.
Kolekcja myśliwskiej broni palnej składa się ze strzelb i sztucerów. Na szczególną uwagę zasługują: elegancka dziwerowana dubeltówka firmy Dreyse, strzelba kapiszonowa ze znakomitej manufaktury wersalskiej oraz zdobyta na dygnitarzu faszystowskim dwururka włoskiej firmy „Reale” przekazana do muzeum przez oficera II Korpusu Polskiego kpt. Stanisława Byszewskiego. Tradycyjną bronią boczną myśliwego był kordelas i z tego powodu obok broni palnej wystawiono dwa egzemplarze kordelasów o pięknie zdobionych głowniach i rękojeściach.
